Bir çok sektörde olduğu gibi tasarım işinde de freelance çalışmanın yükselişte olduğunu her fırsatta söylüyorum. Esnek çalışma saatleri ve evden çalışmak gibi cazip sebepler, bu yükselişte en büyük rolü oynuyor. Ancak bu yükselişle birlikte, web tasarım dünyasında bütün freelance çalışanlar ve müşteriler aynı durumdan yakınıyor: rekabetle birlikte fiyatlardaki uçurum. Bazı tasarımcılar rekabet olayını yanlış değerlendirerek fazlasıyla düşük fiyatlar karşılığında web tasarım hizmeti vermeye devam ediyorlar. Ancak sadece rakip tasarımcılar açısından değil, müşteri tarafından bakınca da doğru fiyatlandırma yapmanın çok önemli olduğunu bilmelisiniz.

Freelance iş ilanlarını ve forumlara göz attığınızda 100 TL’ye web tasarım hizmeti veren tasarımcılar olduğunu görüyorsunuzdur. Bu durum, işini ciddiye alan profesyonel tasarımcılar açısından gerçekten üzücü bir durum. Her ne kadar rakiplerinizin onlar olmaması gerekse de, hizmet kalitesiyle doğru orantılı olarak düşürdükleri bu miktar, bu konularda bilgili olmayan  müşterileri yanıltabiliyor. Yine de bilinçli müşteriler, web sitesinin istedikleri kalitede olması için gereken minimum ve maksimum fiyatı yaklaşık olarak bilirler.

Ben de dahil bir çok tasarımcı şu soruyla karşılaşmıştır: “web sitesini ne kadara yapıyorsunuz ?” Bu soruya cevap vermek sandığınız kadar kolay değil. Yazının devamında, website projeleriniz için fiyatlandırma yaparken nelere dikkat etmeniz gerektiğini ve nasıl bir yol izleyeceğinizi okuyacaksınız. Özellikle de bu işe yeni başlayanların bu yazıyı dikkatle okumalarını tavsiye ediyorum.

Web sitesini fiyatlandırmak

Bir web sitesi projesine fiyat biçmeden önce kendinize bazı sorular sormanız gerekiyor. Bu soruların cevabını vererek, alacağınız projenin bir anlamda fiyat analizini yapmış olursunuz:

Ne kadar zamanınızı alacak?

Projeye fiyat belirlerken dikkat etmeniz gereken en önemli faktör, zaman. Yapılan işin büyüklüğüne ve türüne göre alacağı zamanı yaklaşık olarak tahmin edebilmeniz gerekiyor. Bu konuda aslında en kolay çözüm, projeyi saat üzerinden ücretlendirmek. Zaten yurt dışında bir çok freelance tasarımcı, aldıkları projeleri saat başına değerlendirerek çalışıyorlar. Ancak bu, ülkemizde pek tercih edilen bir çalışma sistemi olmadığından projeyi toplam zaman üzerinden değerlendirmek durumundayız. Yani bir web sitesi ne kadar çok zamanınızı alacaksa fiyatı da doğru orantılı olarak artırabileceğinizi bilmelisiniz.

Yeni iş almak için zamanınız var mı?

Bazen öyle dönemler oluyor ki, aynı anda bir çok proje üzerinde çalışmak zorunda kalıyoruz. Böylece yeni işlere burun kıvırdığımız oluyor. Böyle durumlarda halk dilinde çok kullanılan bir söz var: “milyar versen yapmam“:) Ancak bu söz bu işte her zaman geçerli olmayabilir. Yeterli boş zamanınız yoksa, uykunuzdan ve kişisel aktivitelerinizinden fedakarlık etmeye değecek fiyatlar isteyebileceğiniz durumlar söz konusu olabilir. Tam tersi olarak da, zamanınız varsa boş kalmamak için projeyi normalinden daha düşük fiyatlarla almayı tercih edebilirsiniz. Bu duruma ticaret dünyasında fırsat maliyeti deniliyor.

Projenin gelecekteki potansiyeli nedir?

Alacağınız projeyi fiyatlandırırken, projenin gelecekteki potansiyeli de çok önemli. Eğer gerçekten çok tutacağına emin olduğunuz bir web projesi ise, bu işi kaçırmamak için normalden düşük bir fiyat isteyebilirsiniz. Böylelikle başlangıçta daha az kazanmış olsanız bile, zaman içinde bu proje size hem doğrudan hem de dolaylı olarak daha fazla kazandıracaktır.

Teknik destek verecek misiniz?

Ben web site işlerimi fiyatlandırırken müşteriye mutlaka iş sonrası düzenli olarak destek isteyip istemeyeceklerini soruyorum. Yani siteyi müşteriye teslim ettikten sonra, içerik yönetimi, sitenin bakımı ve güvenliği gibi bütün işleri müşteri üstlenecekse farklı fiyat veriyorum. Eğer web sitesinin bütün teknik desteği de bana ait olacaksa aylık destek ücreti talep edeceğim için proje fiyatını normalden daha düşük belirleyerek, teknik destek için alacağım aylık ücretten uzun vadeli kazanma yolunu tercih ediyorum. Siz de yeni website projesi alırken müşterinizle mutlaka bu konuyu konuşun.

Müşteri sizin için ne kadar değerli?

Yeni projenin sahibi daha önce çalıştığınız ve memnun kaldığınız bir müşteri ise fiyatta esnek davranabilirsiniz. Çünkü freelance çalışmanın en zor yanlarından biri karşılıklı olarak müşteri-tasarımcı memnuniyetidir. Ve hali hazırda memnun olduğunuz bir müşteriniz varsa bu fırsatı kaçırmak istemezsiniz. Ya da sektöründe isim yapmış yeni bir müşteri söz konusu ise,  fiyatı normalden düşük tutarak “işi kapmanız” portföyünüz açısından faydalı olur.

Müşteri ne istediğini biliyor mu?

En çok karşılaşılan ve baş ağrıtan durumların başında geliyor bu. Eğer müşteriniz web sitesi konusunda ne istediğini bilmiyorsa yapacak çok işiniz var demektir. Website işini alıp yapmaya başladığınızda müşteriden o kadar çok değişiklik talepleri gelir ki sürekli tasarımı ve kodlamayı değiştirmek, hatta başa dönmek zorunda kalırsınız. Fazladan zaman ve iş gücü kaybı ekstradan maliyet demektir. Projenin en başında toplam fiyatlandırmayı müşteriye bildirirken, söz konusu ekstra maliyeti de göz önünde bulundurmanız gerekiyor. Ayrıca bu duruma düşmek istemiyorsanız, müşterinizle aranızda, proje ile ilgili yapılacak işlerin ve toplam fiyatın yer aldığı bir sözleşme yapmanızı tavsiye ederim.

Projenin gereksinimleri neler?

Müşterilerinizin talebine göre web sitesinde kullanacağınız teknolojiler değişiklik gösterebilir. Sitede kullanacağınız kodlama dili (Xhtml, Html 5 …), flash ya da javascript gibi bir çok web teknolojisi projenin maliyetini etkiler. Ayrıca içerik yönetim sistemi ya da bir e-ticaret sistemi kurulumu yapacaksanız kullanacağınız CMS ve yazılım diline göre de yapacağınız işler çoğalacağından ve zorlaşacağından, fiyat verirken bütün bunlara dikkat etmeniz gerekir.

Alacağınız iş türünde ne kadar deneyimlisiniz?

Çok iyi bir web tasarımcı olabilirsiniz. Ancak daha önce hiç çalışmadığınız bir türde web sitesi işi almanın, sizi her zamankinden daha çok yoracağından ve daha çok zaman alacağından emin olun. Eğer müşteri sizden daha önce tecrübeli olmadığınız şeyler yapmanızı istiyorsa, bu sizin için fiyatı artıran bir faktördür. Çünkü yıllardır deneyim kazandığınız bir işi yapmanın kolaylığını, ilk defa yapacağınız bir işte bulamayacaksınız. Fakat her projede yeni bir şeyler öğrenmek için harcadığınız emek ve zaman zorunuza gitmiyor, tam tersine bunu yanınıza kar sayıyorsanız, bu faktörü değerlendirme dışında tutabilirsiniz.

Bu makaleyi hazırlarken yararlandığım kaynaklar:

• How-To Price Freelance Project Successfully

• 12 Realities of Pricing Design Services

• Factors to Consider When Pricing Design Services

• The Price Is Right